Omdat steden en gemeenten verplicht zijn om tegen 2030 om te schakelen naar ledverlichting, werken de provincies aan een praktijkgids met verlichtingstips. Samen met de vernieuwde ecologische duisternisbehoeftekaart moet de praktijkgids lokale besturen helpen om de juiste keuze te maken per regio en straat.
De omschakeling naar ledverlichting is het moment voor steden en gemeenten om de juiste keuzes te maken en stil te staan bij invloed van kunstlicht op dieren, planten en mensen. Om hen te helpen lieten de vijf Vlaamse provincies en het Interprovinciaal Kenniscentrum (IPKC) twee literatuurstudies uitvoeren. Het PIH – Kenniscentrum Milieu en Gezondheid bracht de wetenschappelijk studies samen over de relatie tussen nachtelijke verlichting en de gezondheid van de mens. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) analyseerde de studies over de effecten van nachtelijke verlichting op biodiversiteit. Op basis van deze literatuurstudies werken de provincies een praktijkgids uit voor lokale besturen.
Nachtverlichting heeft een effect op onze slaap, verhoogt nachtverlichting mogelijk de kans op overgewicht en mentale problemen. Ook de koolmees slaapt er slecht door, de rivierprik is ervan in de war en de glimworm vindt zijn wederhelft niet. Dit alles maakt duidelijk dat nachtverlichting een negatief effect heeft op de biodiversiteit en de mens. Maar niet alle types verlichting hebben hetzelfde effect en niet elke diersoort ondervindt dezelfde negatieve gevolgen.
Bovendien moet er ook rekening gehouden worden met het veiligheidsgevoel van de inwoners wanneer lokale besturen hun verlichtingsplan met nieuwe ledlampen uitdenken. Naast nachtverlichting zijn er ook andere oplossingen om het onveiligheidsgevoel weg te nemen: slimme verlichting, visuele hinderpalen of potentiële schuilplaatsen voor daders wegnemen door bomen en struiken te snoeien of banken te plaatsen voor meer sociale controle.
Praktijkgids en duisterniskaart helpen lokale besturen
Het is dus een hele uitdaging voor lokale besturen om om te schakelen naar ledverlichting. Een groep experten gaat daarom aan de slag met de bevindingen uit de studies en schrijft een praktijkgids uit met verlichtingstips voor lokale besturen. Ook de ecologische duisternisbehoeftekaart werd vernieuwd. Deze geeft de mogelijke impact van nachtelijke buitenverlichting op planten en dieren weer: hoe donkerder het gebied, hoe hoger de impact. Samen met de praktijkgids over de impact op veiligheid en criminaliteit kan een lokaal bestuur zo de keuzes voor verlichting afwegen.
De praktijkgids zal eind 2023 beschikbaar zijn via de websites van de provincies.
Een eerste persmoment wordt gehouden op de Nacht van de Duisternis, zaterdag 14 oktober 2023 om 18.00 u. te Willebroek. Voor meer informatie kun je terecht op nachtvandeduisternis.be/overzicht-nvdd-2023.
Lees er meer over in het persbericht.
© afbeelding: Provincie Antwerpen